คนโด อิซามิ มีชื่อจริงเมื่อแรกเกิดว่า "คัตสึโงะโร" เป็นบุตรของมิยางาวะ ฮิซาจิโร[1] ชาวนาผู้มีถิ่นฐานอยู่ในหมู่บ้านคามิ-อิชิฮาระ ในแคว้นมูซาชิ ซึ่งปัจจุบันอยู่ในพื้นที่เมืองโจฟุ จังหวัดโตเกียว[2] เขามีพี่ชายอยู่ 2 คน คนโตชื่อโอโตจิโร (音次郎; ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นโอโตโงโร 音五郎) คนรองชื่อคุเมโซ (粂蔵; ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นโซเบ 惣兵衛)[3] คัตสึโงโรเริ่มฝึกหัดวิชาดาบที่โรงฝึกชิเอคัง ซึ่งเป็นโรงฝึกหลักของเพลงดาบสายเท็นเน็นริชินรีว เมื่อ ค.ศ. 1848[4]

ในวัยหนุ่มนั้นคัตสึโงโรถูกกล่าวขวัญถึงจากความเป็นผู้รักการอ่าน เขาชอบอ่านเรื่องโรนินทั้งสี่สิบเจ็ดและพงศาวดารจีนเรื่องสามก๊กมากเป็นพิเศษ[5] ชื่อเสียงของคัตสึโงโรเป็นที่กล่าวขวัญอย่างยิ่งจากความเป็นผู้คงแก่เรียน ความสามารถในการกำราบโจรที่พยายามเข้ามาปล้นบ้านของครอบครัวเขา และการได้รับความดูแลเอาใจใส่อย่างดีจากคนโด ชูซูเกะ ผู้สืบทอดเพลงดาบเท็นเน็นริชินรีวรุ่นที่ 3[6] ชูซูเกะไม่รอช้าที่จะรับเด็กหนุ่มคัตสึโงโรเป็นลูกบุญธรรมในปี ค.ศ. 1849 และได้เปลี่ยนชื่อของเด็กหนุ่มคนนั้นเป็น "ชิมาซากิ คัตสึตะ" (島崎勝太)[7] ตามบันทึกของอดีตศาลเจ้าโงซุ-เท็นโนชะ (牛頭天王社 - ปัจจุบันเรียกว่า ศาลเจ้าฮิโนยาซากะ 日野八坂神社) ชื่อของคัตสึตะได้ถูกบันทึกไว้ด้วยชื่อเต็มและชื่อเรียกทั่วไปว่า "ชิมาซากิ อิซามิ ฟูจิวะระ (โนะ) โยชิตาเกะ" เอกสารดังกล่าวบันทึกในปี ค.ศ. 1858 จึงกล่าวได้ว่าคัตสึตะมีชื่อว่าอิซามิอย่างน้อยที่สุดนับตั้งแต่ปี ค.ศ. 1858[8]

อิซามิแต่งงานกับโอสึเนะผู้เป็นภรรยาเมื่อ ค.ศ. 1860[9] การแต่งงานดังกล่าวสร้างประโยชน์ให้แก่คนโดอย่างยิ่ง เนื่องจากโอสึเนะนั้นเป็นบุตรสาวของมัตซูอิ ยาโซโงโร (松井八十五郎) หนึ่งในซามูไรผู้ขึ้นตรงต่อตระกูลชิมิซะ-โทกูงาวะ [10] ต่อมาในวันที่ 30 กันยายน ค.ศ. 1861[11] อิซามิได้รับสืบทอดตำแหน่งผู้สืบทอด (宗家四代目 "โซเกะ โนะ ยนได") เพลงดาบเท็นเน็นริชินรีว รุ่นที่ 4 ได้รับนาม "คนโด อิซามิ" อย่างเป็นทางการ และได้เป็นผู้ดูแลโรงฝึกดาบชิเอคัง[12] ในปีต่อมาคนโดก็ได้บุตรสาวชื่อ "ทามาโกะ" (1862–1886) [13] เขามีหลานตาในภายหลังเพียงคนเดียวชื่อ "คนโด ฮิซาตาโร" ซึ่งได้เสียชีวิตในการรบระหว่างสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น[14]

กล่าวกันว่าคนโดมีดาบคาตานะประจำกายชื่อว่า "โคเต็ตสึ" (虎徹) ซึ่งตีขึ้นโดยนางาโซเนะ โคเต็ตสึ ช่างตีดาบผู้มีชื่อเสียงในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17 อย่างไรก็ตาม ฐานะความเป็นเจ้าของดาบโคเต็ตสึเล่มนั้นของคนโดยังคงเป็นที่ถกเถียงอย่างมาก กล่าวตามปึกเอกสารเกี่ยวกับช่างทำดาบโคเท็ตสึของยาสุ คิซึ ดาบของคนโดนั้นแท้จริงแล้วอาจตีขึ้นโดยมินาโมโตะ โนะ คิโยมาโระ ช่างดาบผู้มีชีวิตอยู่ร่วมสมัยเดียวกับคนโด[15]

แม้ว่าคนโดจะไม่เคยทำงานใดๆ ให้แก่รัฐบาลโชกุนโทกูงาวะเลย ก่อนที่เขาจะก่อตั้งกลุ่มชินเซ็นงูมิขึ้น แต่ครั้งหนึ่งคนโดก็เคยได้รับการเสนอชื่อให้เป็นครูฝึกอยู่ในสถาบันโคบุโชะในปี ค.ศ. 1862 [16] สถาบันโคบุโชะแห่งนี้เป็นโรงเรียนฝึกหัดวิชาการทหารโดยเฉพาะ สำหรับฝึกหัดการทหารในขั้นต้นแก่บรรดาผู้จงรักภักดีต่อโชกุน รัฐบาลโชกุนได้ก่อตั้งขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1855 เพื่อปฏิรูปการทหารหลังจากการมาเยือนญี่ปุ่นครั้งแรกของนายพลเรือเพอร์รีด้วยเรือดำ[17]